มะละกอ เป็นไม้ผลชนิดหนึ่ง สูงประมาณ 5-10 เมตร มีถิ่นกำเนิดในอเมริกากลาง ถูกนำเข้าสู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในสมัยกรุงศรีอยุธยา ผลดิบมีสีเขียว เมื่อสุกแล้วเนื้อในจะมีสีเหลืองถึงส้ม นิยมนำมารับประทานทั้งสดและนำไปปรุงอาหาร เช่น ส้มตำ ฯลฯ หรือนำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อื่น ๆ ก็ได้
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของมะละกอ
ลำต้น เป็นไม้ล้มลุก อายุหลายปี ลำต้นตั้งตรง ด้านในกลวง ส่วนใหญ่จะไม่มีกิ่งก้าน ผิวเปลือกลำต้นสีเขียวอมเทา หากกรีดจะมียางสีขาว มีรอยแผลจากการหลุดของก้านใบตลอดลำต้น
ใบ เป็นใบเดี่ยว ก้านใบยาวเป็นท่อกลวง โคนใบเว้า ใบมีหลายแฉก ขอบใบแต่ละแฉกจะหยักลึก มีเส้นกลางใบและเส้นร่างแหของใบเห็นชัดเจนทุกแฉก ผิวใบสีเขียว ท้องใบสีเขียวเช่นกันแต่สีอ่อนกว่า
ดอก ออกดอกเป็นช่อตามซอกใบ กลรบดอกสีขาวนวล กลิ่นหอม ด้านดอกยาว มีทั้งดอกสมบูรณ์เพศและดอกไม่สมบูรณ์เพศ
ผล ผลมีลักษณะยาวเรียว ปลายแหลมกว่าหัว เปลือกบาง ผิวขรุขระ รอบผลอาจจะร่องตื้นๆเป็นระยะๆ ผลสดมีเนื้อสีขาวเปลือกสีเขียว ผลสุก เปลือกจากมีสีเหลืองส้ม หรือเขียวอมเหลือง เนื้อด้านในสีส้มสด รสหวาน มีเมล็ดเป็นจำนวนมาก
เมล็ด กลมรี คล้ายไข่ เมล็ดอ่อนสีขาว เมล็ดแก่สีดำ มีเมือกหุ้ม
ประโยชน์แต่ละส่วนของมะละกอ
ราก นำมาตำให้ละเอียด ผสมกับเหล้าใช้ทาแก้เคล็ดขัดยอก หรือนำมาต้มดื่มกับน้ำสะอาดช่วยขับปัสสาวะ
ใบ ใบมะละกอสดนำมาย่างไฟหรือลวกด้วยน้ำร้อน แล้วนำมาประคบบริเวณที่ปวดตามร่างกาย ช่วยลดอาการปวดบวม
ยาง ใช้ฆ่าพยาธิ ช่วยรักษาโรคผิวหนังต่างๆ เช่น ผดผื่นคัน กลาก เกลื้อน โรคน้ำกัดเท้า เป็นต้น นอกจากนี้ยางมะละกอยังสามารถใช้หมักเนื้อสัตว์ต่างๆให้นุ่มได้อีกด้วย
ผล เป็นยาระบายอ่อนๆช่วยในการขับถ่าย บำรุงผิวและสายตา ป้องกันโรคเลือดออกตามไรฟัน ช่วยย่อยอาหาร บำรุงหัวใจ ต่อต้านมะเร็ง บรรเทาอาการปวดหลังและปวดตามข้อรวมทั้งยังเหมาะสำหรับเป็นอาหารหลังคลอดบุตรได้เป็นอย่างดีเนื่องจากช่วยกระตุ้นการสร้างน้ำนม
